زبانی ایرانی که فارسی در آن نفوذ پیدا نکرده
تاریخ انتشار: ۷ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۸۴۲۱۵
آسی و یغنابی از جمله زبانها و گویشهای ایرانی شرقی هستند. این در حالیست که آسی یکی از معدود زبانهایی است که زبان فارسی در آن تقریباً نفوذی نیافته.
به گزارش ایسنا، زبانها و لهجههای ایرانی که امروز متداول است و از قفقاز تا فلات پامیر و از عمان تا آسیای مرکزی به آنها سخن میگویند، تنوع بسیار دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
زبانها و لهجههای ایرانی شرقی که امروز رایج است، بدین قرار است:
آسی که در قسمتی از نواحی کوهستانی قفقاز مرکزی رایج است و در آن دو لهجۀ مهم، یکی «ایرون» و دیگری «دیگورون» میتوان تشخیص داد. آسها یا آلانها که بهنام آنها در تاریخ مکرر برمیخوریم، اصلاً از مشرق دریای خزر به این نواحی کوچ کردهاند و از این رو زبان آنها با زبان سغدی و خوارزمی ارتباط نزدیک دارد.
آسی در میان زبانهای ایرانی کنونی مقامی خاص دارد. این زبان یکی از زبانهای بسیار معدودی است که زبان فارسی در آن تقریباً نفوذی نیافته. لهجۀ کومزاری از لهجههای ایرانی عمان نیز از دایرۀ نفوذ زبان فارسی بیرون است و بسیاری از خواص زبانهای کهن ایران را تا کنون محفوظ داشته. (مانند صرف اسامی در حالات هفتگانه و به کار بردن پیشوندهای متعدد برای افعال و غیره) و از بدویترین زبانهای ایرانی به شمار میرود.
ادبیات آسی شامل داستانها و افسانههای جالبی است که از قرن گذشته شروع به ضبط آنها گردیده است. از معروفترین این داستانها سلسله داستانهای قهرمانان نرت است.
امروز برای آسی خط روسی به کار میرود و دامنۀ اقتباس آسی از روسی روز به روز توسعه پیدا میکند.
یغنابی، زبانی بازماندۀ یکی از لهجههای سغدی است و در دورۀ یغناب، میان جبال زرفشان و حصار، بدان سخن میگویند و تنها اثر رایجی است که از زبان سغدی به جای مانده، و در آن مانند زبان سغدی هنوز میتوان ماضی را از مادۀ مضارع بنا کرد.
یغنابی نیز مانند سایر لهجههای ایرانی بسیاری از لغات فارسی و عربی را اقتباس کرده است.
پ.ن: دیگر زبانها و لهجههای ایرانی شرقی در بخشهای بعدی سلسله مطالب «آشنایی با زبانها و لهجههای ایرانی» شرح داده خواهند شد.
منبع: «زبانها و لهجههای ایرانی» نوشتۀ احسان یارشاطر (دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال پنجم، مهر و دی ۱۳۳۶، شماره ۱ و ۲ (پیاپی ۱۷ و ۱۸))
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: زبان فارسی زبان شناسی انقراض گویش ها احسان یارشاطر زبان ها و لهجه های ایرانی زبان فارسی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۸۴۲۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ضرورت پاسداشت زبان فارسی در انتخاب نام واحدهای صنفی
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای چهارمحال و بختیاری، کارشناس امور فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی چهارمحال و بختیاری گفت: نامگذاری واحدهای صنفی باید با مجوز این اداره کل و متناسب با دستورالعملهای تعریف شده در سامانه پاسداشت زبان فارسی باشد.
احمد مبینی افزود: صدور تأییدیه اسامی واحدهای صنفی در حدود ۴۸ ساعت زمان میبرد و بدین طریق است که فرد متقاضی پس از آنکه از سوی صنف مربوطه به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی شد، در سامانه پاسداشت زبان فارسی اسم موردنظر خود را ثبت میکند.
وی اضافه کرد: پس از ثبت، سامانه مذکور نام را بررسی و چنانچه با دستورالعملهای موجود مغایرت نداشته باشد بهصورت آنلاین به متقاضی اعلام میکند.